Bác sĩ Từ Thanh dịch tóm lược Hướng dẫn mới nhất 24/3/2020 về COVID-19 cho các đồng nghiệp tham khảo
Ngày 24 tháng 3 năm 2020 – Hội Y khoa Hồi sức tích cực Châu Âu (European Society of Intensive Care Medicine – ESICM) và Hội Y khoa Chăm sóc bệnh nguy kịch (Society os Critical Care Medicine – SCCM) đã đưa ra hướng dẫn mới để giúp hỗ trợ nhân viên y tế (NVYT) chăm sóc bệnh nhân bị bệnh COVID-19 nặng trong khoa săn sóc đặc biệt (ICU) và các chi tiết phòng ngừa mà NVYT cần thực hiện để tránh bị lây nhiễm.
Các hướng dẫn (sẽ được xuất bản trong Intensive Care Medicine) được đưa ra bởi một hội đồng gồm 36 chuyên gia từ 12 quốc gia. Các y văn đã được thu thập để tìm những bằng chứng trực tiếp và gián tiếp về việc điều trị COVID-19 ở những bệnh nhân bị bệnh nặng ở ICU, và bằng chứng được đánh giá bằng cách sử dụng phương pháp Grading of Recommendations, Assessment, Development and Evaluation (GRADE).
Hướng dẫn được chia thành 5 phần: (1) kiểm soát nhiễm trùng; (2) xét nghiệm và bệnh phẩm chẩn đoán; (3) hỗ trợ huyết động; (4) hỗ trợ thông khí; và (5) liệu pháp thuốc điều trị COVID-19.
1. Kiểm soát nhiễm trùng:
Nguy cơ lây truyền từ bệnh nhân sang bệnh nhân trong ICU hiện chưa rõ; do đó, việc tuân thủ các biện pháp phòng ngừa kiểm soát nhiễm trùng là tối quan trọng. Các khuyến cáo và đề xuất sau đây được đưa ra dưới dạng xem xét hơn là yêu cầu thay đổi chính sách kiểm soát nhiễm trùng có tính tổ chức.
– Đối với NVYT thực hiện các quy trình tạo khí dung trên bệnh nhân COVID-19 trong ICU nên đeo khẩu trang có mặt nạ (mặt nạ N95, FFP2 hoặc tương đương) thay cho mặt nạ phẫu thuật / y tế; bổ sung thêm các thiết bị bảo vệ cá nhân khác (PPE), chẳng hạn như găng tay, áo choàng, tấm chắn mặt hoặc kính bảo hộ (tuyên bố thực hành tốt nhất).
– Các quy trình tạo khí dung trên bệnh nhân ICU mắc COVID-19 nên được thực hiện trong phòng áp lực âm để ngăn ngừa sự lây lan của virus từ không khí. Mục tiêu chính là để tránh việc vô tình phát tán virus vào một không gian rộng hơn và cơ sở mở, từ đó bảo vệ NVYT và bệnh nhân trong môi trường bệnh viện (tuyên bố thực hành tốt nhất).
– Đối với NVYT chăm sóc thông thường cho bệnh nhân COVID-19 không thở máy hoặc đang thực hiện các quy trình không tạo khí dung cho bệnh nhân COVID-19 thở máy (circuit kín), đề nghị sử dụng khẩu trang phẫu thuật / y tế thay cho mặt nạ hô hấp, bổ sung thêm PPE khác (khuyến cáo-KC yếu, mức độ bằng chứng-MĐBC thấp).
– Đối với NVYT thực hiện đặt nội khí quản trên bệnh nhân COVID-19, đề nghị sử dụng nội soi thanh quản bằng video nếu có (không soi thanh quản trực tiếp) (KC yếu, MĐBC thấp).
– Đối với những bệnh nhân COVID-19 cần đặt ống nội khí quản, khuyến cáo nên đặt ống nội khí quản bởi NVYT có kinh nghiệm nhất để giảm thiểu số lần thử và nguy cơ lây truyền (tuyên bố thực hành tốt nhất).
2. Xét nghiệm và bệnh phẩm chẩn đoán:
– Đối với người lớn được đặt nội khí quản và thở máy có nghi ngờ COVID-19, lấy mẫu bệnh phẩm từ đường hô hấp dưới làm xét nghiệm được đề nghị hơn là mẫu bệnh phẩm đường hô hấp trên (mũi họng hoặc vòm họng) (KC yếu, MĐBC thấp).
– Đối với các mẫu bệnh phẩm đường hô hấp dưới, lấy dịch hút nội khí quản được đề nghị hơn là dịch rửa phế quản (KC yếu, MĐBC thấp).
3. Hỗ trợ huyết động:
– Ở người lớn bị COVID-19 và sốc, đề nghị sử dụng các thông số động (dynamic parameters) đo nhiệt độ da, thời gian đổ đầy mao mạch và / hoặc Lactate máu hơn là các thông số tĩnh để đánh giá khả năng đáp ứng bù dịch (KC yếu, MĐBC thấp).
– Để hồi sức cho người lớn bị COVID-19 và sốc, đề nghị sử dụng chiến lược bù dịch bảo tồn (conservative) hơn là bù dịch tự do (liberal) (KC yếu, MĐBC rất thấp); sử dụng dịch tinh thể hơn là dung dịch keo (KC mạnh, MĐBC trung bình); và sử dụng dung dịch tinh thể đệm (buffered) / cân bằng (balanced) hơn là các dung dịch tinh thể không cân bằng (unbalanced) (KC yếu, MĐBC trung bình).
– Để hồi sức cho người lớn bị COVID-19 và sốc, khuyến cáo không nên sử dụng dung dịch starches hydroxyethyl (KC mạnh, MĐBC trung bình), dung dịch gelatin (KC yếu, MĐBC thấp) và dextrans (KC yếu, MĐBC thấp).
– Đối với người lớn bị COVID-19 và sốc, đề nghị sử dụng norepinephrine làm thuốc vận mạch đầu tiên, hơn là các thuốc khác (KC yếu, MĐBC thấp). Nếu không có norepinephrine; vasopressin hoặc epinephrine được đề xuất (KC yếu, MĐBC thấp). Hướng dẫn đề nghị không sử dụng dopamine nếu có norepinephrine (KC mạnh, MĐBC cao). Hướng dẫn đề nghị điều chỉnh thuốc vận mạch để đạt mục tiêu MAP từ 60 đến 65 mmHg, thay vì các mục tiêu MAP cao hơn (KC yếu, MĐBC thấp).
– Đối với người lớn bị COVID-19 và sốc có bằng chứng rối loạn chức năng tim và giảm tưới máu kéo dài mặc dù đã hồi sức truyền dịch và norepinephrine, đề nghị dùng thêm dobutamine, tăng liều norepinephrine (KC yếu, MĐBC rất thấp).
4. Hỗ trợ thông khí:
– Ở người lớn bị COVID-19, đề nghị bắt đầu hỗ trợ oxy nếu SpO2 <92% (KC yếu, MĐBC thấp) và khuyến cáo bắt đầu hỗ trợ oxy nếu SpO2 <90% (KC mạnh, MĐBC trung bình).
– Ở người lớn bị COVID-19 và có suy hô hấp giảm oxy cấp tính, khuyến cáo SpO2 nên được duy trì không cao hơn 96% (KC mạnh, MĐBC trung bình).
– Ở người lớn bị COVID-19 có thở máy và hội chứng suy hô hấp cấp tính (ARDS), khuyến cáo sử dụng thông khí thể tích lưu thông thấp (Vt) (Vt 4-8 ml / kg trọng lượng cơ thể ước tính) hơn là Vt cao hơn (Vt> 8 mL / kg) (KC mạnh, MĐBC trung bình); nhắm mục tiêu áp lực bình nguyên (Pplat) <30 cm H2O (KC mạnh, MĐBC trung bình); và sử dụng chiến lược bù dịch bảo tồn hơn là bù dịch tự do (KC yếu, MĐBC thấp).
5. Liệu pháp thuốc điều trị COVID-19:
– Ở người lớn bị COVID-19 có thở máy và suy hô hấp nhưng không có ARDS, đề nghị không sử dụng corticosteroid toàn thân (KC yếu, MĐBC thấp).
– Ở người lớn bị COVID-19 có thở máy và ARDS, đề nghị sử dụng corticosteroid toàn thân, hơn là không sử dụng corticosteroid (KC yếu, MĐBC thấp).
– Ở bệnh nhân COVID-19 có thở máy và suy hô hấp, đề nghị sử dụng kháng sinh theo kinh nghiệm hơn là không dùng kháng sinh (KC yếu, MĐBC thấp).
– Đối với người lớn bị bệnh COVID-19 nghiêm trọng có sốt, đề nghị sử dụng acetaminophen / paracetamol để kiểm soát nhiệt độ hơn là không điều trị (KC kém, MĐBC thấp).
– Đối với người lớn bị bệnh COVID-19 nghiêm trọng, đề nghị không sử dụng lopinavir / ritonavir thường quy (KC yếu, MĐBC thấp).
– Không đủ bằng chứng để đưa ra khuyến cáo về việc sử dụng các thuốc chống vi-rút khác ở người lớn bị bệnh COVID-19 nghiêm trọng.
25/3/2020
Bs Từ Thanh lược dịch
Lời bàn của người dịch:
– Hướng dẫn đề nghị NVYT chăm sóc bn COVID-19 không thở máy hoặc không sử dụng phun khí dung trên bệnh nhân thở máy chỉ mang khẩu trang phẫu thuật /y tế.Trong khi ở VN, khi tiếp xúc ca nhiễm COVID-19 là phải mang mask N95.
– Không nhắc đến Ibuprofen để hạ sốt trên bệnh nhân nặng.
– Không nhắc đến Cloroquin hoặc Hydroxycloroquin.
Nguồn: https://www.esicm.org/…/…/2020/03/SSC-COVID19-GUIDELINES.pdf
